Mapy Nieba
Komendy Menu
Wszystkie polecenia mogą być wydawane z menu głównego lub z paska narzędzi.
Każdy pasek narzędzi można umieścić w dowolnym miejscu a także wybrać, które paski mają być widoczne, przy użyciu opcji Widok->Paski narzędzi z menu głównego. Można ukryć główne menu w celu zwiększenia wolnej przestrzeni na ekranie. W celu ponownego ukazania menu należy użyć klawisza Spacji lub Esc.
Ikony pasków narzędzi odpowiadają funkcjom menu głównego.
Plik
Zapisanie lub ponowne
załadowanie mapy uprzednio zapisanej do pliku.
Lista wszystkich obiektów
widocznych w aktywnym oknie. Możliwe jest szukanie obiektu na liście,
sortowanie obiektów według rektascensji, wydruk listy lub zapisanie
jej do pliku. Można utworzyć plik katalogowy do zastosowania
w "Astrometrica"
W celu uzyskania szczegółowej informacji o obiekcie należy kliknąć na pozycję listy.
Skierowanie wprost
do zasobów Internetowych, które
zawierają: .
- Fotografie z różnych katalogów.
- Gwiazdy z katalogów GSC i USNO-A.
- Uaktualnienie elementów komet i planetoid.
UWAGA - Połączenie z Internetem musi być aktywne przed
uruchomieniem tej funkcji.
Obliczenie
pozycji wszystkich planetoid dla danej daty
Wygląd nieba
nad horyzontem w podanym miejscu i czasie w kierunku azymutu środka głównej
mapy. Możliwa jest zmiana kierunku obserwacji i granicznej jasności.
Mapa odświeża się automatycznie po zmianie mapy głównej.
Funkcja projekcje pozwala wykreślić główną mapę w projekcji azymutalnej.
Kalendarz
Wydrukowanie zawartości
ekranu na wybranej drukarce. Może być wybrana orientacja i
kolory.
Można także wydrukować tytuł i opis mapy, zmienić marginesy strony oraz zadecydować o drukowaniu (bądź nie) legendy.
Rozdzielczość
drukarki i skala drukowania w minutach/cm.
Pomoc
Można używać przeglądarki wewnętrznej
lub systemowej.
Wyjście z programu.
Przed wyjściem z programu zostanie zadane pytanie, czy chcesz zapisać bieżące ustawienia. Jeśli chcesz rozpocząć kolejna sesję od punktu przerwania, należy odpowiedzieć Tak. Jeżeli zawsze na to pytanie odpowiadasz w ten sam sposób, możesz zaznaczyć kwadrat w dolnej części okna w celu jego zaniechania. Opcja Ustawienia w menu głównym daje możliwość reaktywacji tego kwadratu.
Edycja
Skopiowanie zawartości
ekranu do schowka systemowego, zapisanie jako Windows metafile (.wmf) lub
jako bitmapę (.bmp). Przycisk "p" aktywizuje tę funkcję,
jeżeli menu jest nieaktywne.
Natychmiast odświerza
aktualną mapę.
Kliknięcie prawym klawiszem myszy na tej ikonie umożliwia
aktywację bądź dezaktywację automatycznego odświeżania
aktualnej mapy po każdej operacji.
Animacja.
Należy ustawić krok w dniach, minutach, sekundach, następne kliknąć odpowiednią strzałkę w celu określenia kierunku upływu czasu. Możliwe jest ustawienie wielkości opóźnienia przy pomocy suwaka lub ustawienie animacji "krok po kroku".
W trakcie animacji w przypadku współrzędnych równikowych niezmienne są rektascensja i deklinacja, w przypadku współrzędnych azymutalnych azymut i wysokość nad horyzontem.
Aby poruszać się razem z obiektem Systemu Słonecznego (planetą, kometą lub planetoidą) należy ją wskazać prawym klawiszem myszy i wybrać "¦ledzenie..." z menu.
W celu usprawnienia animacji należy używać jedynie niezbędnych opcji i minimalnej ilości różnych katalogów. Ważna jest także aktywacja opcji "użyj bufora pamięciowego".
W celu rejestracji animacji w pliku AVI lub GIF należy wpisać nazwę pliku,
częstotliwość odtwarzanych klatek, format pliku a także sprawdzić pole "Zapisywanie".
Należy pamiętać, że plik AVI może być bardzo duży!
Odwrócenie
mapy w poziomie.
Odwrócenie
mapy w pionie.
Widok
Powiększenie
dwukrotne. Analogicznie działa przycisk +.
Pomniejszenie dwukrotne.
Analogicznie działa przycisk -.
Anulowanie poprzedniego
powiększenia
Wybór rozmiaru
pola widzenia w stopniach
Zmiana ilości widocznych
gwiazd lub mgławic przy użyciu aktualnego katalogu. Odpowiednie
wartości są uaktualniane w parametrach Graniczna
jasność i Graniczne rozmiary
mgławic dla danego pola widzenia.
Widok nocny (czerwony
ekran).
Przełączenie trybu
wyświetlania gwiazd i mgławic. 
Przełączenie tła nieba między
kolorem ustalonym a kolorem zależnym od jasności nieba.
Wyświetlenie skali
jasności i legendy użytych symboli.
Wyświetlane są następujące informacje :
Jasności
Var Gwiazda zmienna
Dbl Gwiazda podwójna
b-v Wskaźnik barwy
Gx Galaktyka
Oc Gromada otwarta
Gc Gromada kulista
Pl Mgławica planetarna
Neb Jasna mgławica
N+C Mgławica i gromada
Star Katalogowa mgławica zidentyfikowana jako gwiazda
Unk Katalogowa mgławica niezidentyfikowana
Kometa
Planetoida
Planeta
Przesuwanie
Przesunięcie
mapy we wskazanym kierunku. Można także użyc klawiszy
kursorów na klawiaturze.
Zmiana pola widzenia
na wskazaną wartość.
Rotacja mapy
+15 stopni
Rotacja mapy
-15 stopni
Przełączenie
między projekcją równikową i azymutalną.
Pokazanie całego
nieba widocznego z podanej lokalizacji.
Pokazanie zenitu
lub horyzontu północnego (N) wschodniego (E), południowego
(S) i zachodniego (W).
Szukaj
Znajdowanie obiektu.
Znajdowanie obiektu według nazwy w katalogach Messiera, NGC, IC, GCVS, WDS, Boss GC, GSC, SAO, HD, BD+SD, CD, CPD, HR. UWAGA - odpowiedni katalog lub indeks musi być zainstalowany lub musi być aktywny katalog zewnętrzny.
Należy wprowadzić numer katalogowy do pola "Nr kat." . Dla GSC należy wprowadzić numer obszaru i numer gwiazdy oddzielone spacją. Dla numerów BD należy wprowadzić znak i numer strefy deklinacyjnej, odstęp, a następnie numer gwiazdy ( np. : +36 2844 ).
W celu szukania obiektu w innych katalogach, jak UGC, MCG, PK, ... należy użyć opcji SAC dla najjaśniejszego lub opcji NED i SIMBAD w celu osiągnięcia pełnego katalogu przez Internet. Używając tych dwu opcji należy zapoznać się z załączoną dokumentacją w celu poznania składni nazw.
W celu znalezienia gwiazdy zmiennej można użyć nazwy z GCVS podobnej do "Y Cas" lub "V1357 Cyg" lub dla gwiazd podejrzanych o zmienność "NSV 1205", a dla zmiennych pozagalaktycznych "SMC V0220" lub "N4486 V0002". Można używać zarówno dużych, jak małych liter. Jedynym wyjątkiem jest "U Her" i "u Her".
Znajdowanie planet, komet i planetoid.
Lista komet i planetoid zawiera tylko obiekty wybrane w Menu
wyboru katalogów.
Znajdowanie nazwy gwiazdozbioru, nazwy gwiazdy (nazwa popularna, Bayera,
Flamsteeda).
Dla oznaczeń Bayera należy wpisać skrót
litery grackiej, a następnie skrót nazwy gwiazdozbioru (np..:
GAM AND dla Gamma Andromedae). Dla numerów Flamsteeda należy
wprowadzić numer gwiazdy i skrót gwiazdozbioru.
Możliwe jest także szukanie według numeru mapy atlasu
Uranometria 2000.
Szybka lokalizacja
na mapie gwiazdozbiorów. Należy kliknąć w odpowiednim
miejscu mapy w celu zlokalizowania. W celu powiększenia (pomniejszenia) należy kliknąć w przycisk + (-).
Lokalizacja poprzez
wprowadzenie współrzędnych i orientacji.
Konfiguracja
Wybór
katalogów i ich widzialność.
Ustawienie
czasu i daty
Ustawienie
położenia miejsca obserwacji
Konfiguracja
kolorów oraz wyglądu gwiazd i innych obiektów.
Rodzaje
projekcji
Etykiety
wybranych obiektów
Narzędzia
:
- Domyślny wybór dla funkcji identyfikacji. Identyfikacja może być krótka (w pasku stanu) lub długa w oddzielnym oknie. Przytrzymanie klawisza Alt pozwala na zmianę rodzaju identyfikacji.
W trybie krótkiej identyfikacji kliknięcie w etykietę otwiera okno szczegółowe.
Przycisk "Do środka" umieszcza ten obiekt na środku mapy. Przycisk "Sąsiedni" pokazuje listę wszystkich obiektów w poblizu.
- Wybór czcionki. W celu zmiany czcionki należy użyć przycisku po prawej stronie.
- Wybór języka programu.
Zapisz bieżącą
konfigurację do kolejnej sesji.
Linie
Wyświetlenie siatki
współrzędnych równikowych. Kliknięcie prawym
klawiszem myszy na ikonie siatki zmienia jej odstęp.
Wyświetlenie siatki
wpółrzędnych azymutalnych. (tylko przy wyświetlaniu współrzędnych
azymutalnych )
Wyświetlenie wartości
współrzędnych siatki.
Pokazuje okrąg
pola widzenia okularu w środku mapy. Można także umieścić
ten okrąg w dowolnym miejscu przy pomocy prawego klawisza myszy.
Kliknięcie prawym klawiszem myszy na tej ikonie pozwala na konfigurację okularu. :
Opcja "Okular" pozwala na wybór wyglądu okręgu odpowiadającego polu widzenia używanego okularu. Możliwe jest wykreślenie do dziesięcu różnych okularów. Należy wpisać rozmiar pola widzenia w minutach łuku i przypisać etykietę. W celu wyznaczenia pola widzenia posiadanego okularu, należy podzielić pole widzenia okularu przez powiększenie. Np. okular o ogniskowej 20 mm i polu widzenia 40° użyty przy teleskopie o ogniskowej 2000 mm:
Powiększenie = 2000 / 20 = 100
Pole widzenia = 40 / 100 = 0.4°
Pole widzenia = 0.4 * 60 = 24 minut
Odpowiedzią na pytanie jest liczba 24.
Rysowanie linii gwiazdozbiorów.
Rysowanie granic gwiazdozbiorów.
Dodatkowe opcje dostępne jedynie z głównego menu :
- Lokalny Horyzont : Wykreślenie lokalnego horyzontu z pliku zawierającego azymut i wysokość lokalnego horyzontu.
- Linia ekliptyki
- Linia równika galaktycznego
- Połączenie linią kolejnych pozycji planety, komety lub planetoidy.
- Droga Mleczna
- Granice map atlasu Uranometria 2000 : Rysowanie map z tego atlasu.
Zdjęcia
Wyświetla zdjęcia
z płyt CD Realsky® lub DSS na tle bieżącej mapy. Pole
widzenia musi byc mniejsze niż 7 stopni. W przypadku skonfigurowania
zostanie wyświetlona lista klisz.
Należy odczytać czas espozycji i margines w celu wybrania najlepszej kliszy. Margines jest dodatni, jeśli mapa całkowicie zawiera się na kliszy lub ujemny, jeżeli wystepuje obcięcie brzegów kliszy.
Zdjęcie
nieba.
Możliwe jest nałożenie zdjęcia na odpowiadającą
mu mapę nieba. W celu dopasowania mapy do zdjęcia, należy
przede wszystkim zidentyfikować obiekt na mapie (lewy klawisz myszy)
a potem zlokalizować odpowiadającą mu pozycję na
zdjęciu (Ctrl+lewy klawisz myszy). Następnie należy
powtórzyć te same czynności z innym obiektem. Kliknięcie
prawym klawiszem myszy na tej ikonie otworzy menu, które umożliwi
usunięcie zdjęcia z mapy.
Usunięcie zdjęcia
z mapy.
Powoduje, że
zdjęcie i mapa migają naprzemian.
Prawy klawisz myszy umożliwia zmianę szybkości migania.
Teleskop
Ta komenda pozwala na kontrolę teleskopem z poziomu programu. Jest ona dostępna
poprzez pasek narzędzi, pasek menu lub kliknięcie rawym przyciskiem myszy.
Menu Teleskop - Wybierz interfejs teleskopu : Należy wybrać rodzaj interfejsu, którego chcemy używać. Pokazane są jedynie prawidłowo zainstalowane opcjonalne pluginy.
Obecnie obsługiwane są następujące modele:
Plugin Encoder : dekoder oparty na systemie Tangent, Ouranos, NGC-Max, itp...
Plugin Meade : teleskop Meade LX200, ETX, LX90, Magellan lub modele kompatybilne.
Otwarcie ekranu interfejsu
w celu konfiguracji i połączenia z teleskopem.
Ustawienie środka mapy
w bieżącej pozycji teleskopu.
Stałe śledzenie
pozycji teleskopu.
Ten przycisk jest aktywny
tylko po wybraniu obiektu na mapie. W przypadku używania LX200, współrzędne
teleskopu są ustawiane na bieżącym obiekcie. W przypadku używania dekodera, bieżący
obiekt jest dodawany do listy inicjalizującej, opcja ta działa także dla ustawień początkowych.
Ten przycisk jest aktywny jedynie w przypadku,
gdy używany teleskop akceptuje kolejność szukania i jeśli został wybrany obiekt na mapie. Spowoduje to
przesunięcie teleskopu do pozycji wybranego obiektu.
Kliknięcie prawym klawiszem myszy oferuje jeszcze jedną opcję :
"Idź do pozycji kursora". Można skierować teleskop w dowolne miejsce nawet
w przypadku braku obiektu.
- Współrzędne kursora wyświetlone są w lewym dolnym narożniku ekranu.
- Shift + Ruch myszy: Ciągła identyfikacja obiektów w pozycji kursora.
Lewy klawisz :
- Pojedyncze kliknięcie : Identyfikacja obiektu i jego odległość od poprzednio wskazanego obiektu.
- Alt + pojedyncze kliknięcie : Przełącza domyślny sposób identyfikacji (okno lub pasek stanu)
- Shift + pojedyncze kliknięcie : Identyfikacja obiektów w obrębie okręgu wskaźnika.
- Kliknięcie + ruch : Definiowanie okna powiększenia.
- Kliknięcie + ruch w oknie powiększenia: Ruch okna powiększenia.
- Pojedyncze kliknięcie w oknie powiększenia: Powiększenie.
- Ctrl + pojedyncze kliknięcie : Zaznaczenie pozycji obiektów na zdjęciu.
Prawy klawisz :
- Pojedyncze kliknięcie : Wyświetla menu o następujących funkcjach :
- ¦rodek mapy zostanie ustawiony w pozycji wskaźnika.
- Identyfikuje obiekty w pobliżu pozycji kursora.
- Umieszcza okrąg szukacza w pozycji kursora. Można poruszać okręgiem, a następnie kliknąć lewym klawiszem w celu ustalenia pozycji.
- Usuwa ostatnio wprowadzony okrąg szukacza.
- Usuwa wszystkie okręgi szukaczy.
- Identyfikuje planetę, kometę lub planetoidę, która będzie nieruchoma w czasie animacji.
- Komendy obsługujące teleskop: Synch i Idź do.
Skróty klawiszowe :
| 1 | 10 minutowe pole widzenia |
| 2 | 1 stopniowe pole widzenia |
| 3 | 5 stopniowe pole widzenia |
| 4 | 15 stopniowe pole widzenia |
| 5 | 30 stopniowe pole widzenia |
| 6 | 50 stopniowe pole widzenia |
| 7 | 90 stopniowe pole widzenia |
| 8 | 120 stopniowe pole widzenia |
| 9 | 200 stopniowe pole widzenia |
| a | Pokazuje całe
niebo widziane z bieżącej lokalizacji. |
| c | Wybór katalogów
i ich widzialność |
| e | Pokazuje horyzont wschodni (E) |
| f | Szukanie obiektu |
| h | Mapa horyzontalna dla podanej
lokalizacji i czasu |
| l | Etykiety wybranych obiektów |
| n | Pokazuje horyzont północny (N) |
| p | Kopiuje zawartość
ekranu do schowka lub pliku |
| q | Przełącza
między projekcją równikową i azymutalną. |
| r | Rotacja mapy
+15 stopni |
| R | Rotacja mapy
-15 stopni |
| s | Pokazuje horyzont południowy (S) |
| t | Ustawienie czasu i daty |
| w | Pokazuje horyzont zachodni (W) |
| z | Pokazuje zenit |
| + | Powiększenie dwukrotne |
| - | Pomniejszenie dwukrotne |
| Kursory klawiaturowe | przesuwa mapę w odpowiednim kierunku. |
| Enter: | Ukrywa lub pokazuje paski narzędzi. |
| Spacja lub Esc | Ukrywa lub pokazuje główne menu. |
| Shift | Spowalnia powiększenie i ruch |
| Ctrl | Przyspiesza powiększenie i ruch |
Parametry wiersza poleceń :
Polecenie Ciel.exe akceptuje następujące parametry :
| -ar hh.hhhh | Początkowa rektascensja w ułamkach godziny |
| -de dd.ddd | Początkowa deklinacja w ułamkach stopnia |
| -w dd.dd | Pole widzenia w ułamkach stopnia |
| -c nnn.cdc | Załaduj zapisaną mapę nnn.cdc |
| -f
"CAT: catid ID: nnn" |
Znajdź obiekt nnn w katalogu catid
następnie wyśrodkuj mapę w tej pozycji. Nie używać z -ar lub -de |
| -o "LAT:+00°00'00.0"
LON:+00°00'00.0" ALT:000m OBS: nom obs" |
Ustaw położenie miejsca obserwacji |
| -d yyyy-mm-ddThh:mm:ss | Ustaw datę i czas |
| -dss "¦cieżka CD
NazwaZdjęcia reuse" |
Wybierz zdjęcie RealSky odpowiadające mapie początkowej.
Ustaw reuse na 1 w celu wykorzystania istniejącego pliku zamiast ponownego wyboru zdjęcia. |
| -i | Uruchom w formie ikony. |
| -t | Zapisuj kolejne kroki wykonania w pliku trace.txt |
| -p 1 |
Zapisuje plik ciel.pos zawierający pozycję wybranego obiektu. |
Połączenie DDE :
Możliwe jest otrzymanie informacji o bieżącej mapie lub przekazanie poleceń do programu za pośrednictwem połączenia DDE.
Uruchom ciel.exe, następnie wstaw nastepujące pole do dokumentu
MS Word :
{DDEAUTO ciel DdeSkyChart DdeData}
Pole jest zastępowane przez wartość z bieżącej
mapy i jest automatycznie uaktualniane przy zmianie mapy.
Wartość jest zwracana przez linię :
linia 1 : Czas uaktualnienia danych
linia 2 : Współrzędne środka mapy i pole widzenia
linia 3 : Wartość paska stanu, identyfikacja ostatniego obiektu
linia 4 : Czas mapy
linia 5 : Miejsce obserwacji
Przykład :
27.11.1999 12:06:07
RA: 0h42m42.00s DEC:+41°16'00.0" FOV:+78°00'00"
0h42m44.40s +41°16'08.0" Gx PGC 2557 NGC
224 .SAS3.. D:190.5/61.7' mB: 4.36 b-v:0.92
mB/'2:14.37 RV: -121
1999-11-27T12:05:09
LAT:+50°00'00" LON:-19°30'00" ALT:315m OBS:Kraków
Można używać funkcję DDE Poke w celu przekazywania
poleceń do programu. Jednocześnie można przekazać tylko
jedną komendę.
Dostępne są następujące komendy :
| MOVE | RA: 00h00m00.00s DEC:+00°00'00.0"
FOV:+00°00'00" |
środek mapy i pole widzenia |
| FIND | CAT: catid ID: nnnn | szukanie obiektu |
| DATE | yyyy-mm-ddThh:mm:ss | data obserwacji |
| OBSL | LAT:+00d00m00.0s LON:+00d00m00.0s ALT:000mOBS: nom obs. |
położenie obserwatora |
| PDSS | Napęd_CD Ścieżka_zdjęcia Nazwa_zdjęcia Ponowienie | parametry CDromu DSS |
| SBMP | Nazwa_zdjęcia | zapisanie jako .bmp |
| SGIF | Nazwa_zdjęcia | zapisanie jako .gif |
| SJPG | Nazwa_zdjęcia Jakość (0..100) | zapisanie jako .jpg |
| IDXY | X: pixelx Y: pixely | identyfikacja obiektu w pozycji pixelx pixely |
| GOXY | X: pixelx Y: pixely | ustawienie środka mapy w pozycji pixelx pixely |
| ZOM+ | powiększenie | |
| ZOM- | pomniejszenie | |
| STA+ | więcej gwiazd | |
| STA- | mniej gwiazd | |
| NEB+ | więcej mgławic | |
| NEB- | mniej mgławic | |
| GREQ | przełączenie siatki równikowej | |
| GRAZ | przełączenie siatki azymutalnej | |
| GRNM | zmiana wartości siatki | |
| CONL | przełączanie kształtów gwiazdozbiorów | |
| CONB | przełączanie granic gwiazdozbiorów | |
| EQAZ | przełączanie projekcji równikowej - azymutalnej |
Dla zainteresowanych użyciem tej funkcji programu, sugeruję
pobranie przykładu w kodzie źródłowym Delphi ze strony
źródłowej.
Odpowiedzialność za poprawne działanie spoczywa na programie
wołającym, który musi podawać spójne
wartości, w przeciwnym razie wyniki mogą być nieprzewidywalne.